۲۰ فروردینماه در تقویم جمهوری اسلامی ایران به عنوان «روز ملی فناوری هستهای» نامگذاری شده است؛ روزی که یادآور یکی از دستاوردهای بزرگ و غرورآفرین دانشمندان ایرانی در حوزهی علوم و فناوری پیشرفته است. در این روز، در سال ۱۳۸۵، ایران با افتخار دستیابی به چرخهی کامل سوخت هستهای را اعلام کرد؛ رویدادی که نه تنها جامعه علمی کشور را متحول کرد، بلکه پیام روشنی از ارادهی ملت ایران برای پیشرفت علمی، استقلال و دستیابی به فناوریهای نوین به جهان مخابره نمود.
فناوری هستهای یکی از پیچیدهترین و در عین حال حیاتیترین فناوریها در جهان امروز است که کاربردهای گستردهای در حوزههای پزشکی، کشاورزی، صنعت، انرژی، و حتی حفاظت از محیط زیست دارد. برخلاف تصور عمومی که اغلب انرژی هستهای را به تولید سلاح اتمی محدود میکند، بخش عمدهای از این فناوری در راستای رفاه و توسعه انسانی به کار میرود. در ایران نیز، کاربردهای صلحآمیز انرژی هستهای در بخشهایی مانند رادیوتراپی برای درمان سرطان، تولید رادیوایزوتوپها، بهکارگیری در صنایع نفت و گاز، و اصلاح بذرهای کشاورزی توسعه یافته است.
موفقیت ایران در زمینهی فناوری هستهای حاصل سالها تلاش بیوقفهی دانشمندان جوان و متخصصانی است که با وجود محدودیتهای بینالمللی، تحریمهای ظالمانه، و فشارهای سیاسی، مسیر پژوهش و نوآوری را رها نکردند. این دستاورد، نمادی از «ما میتوانیم» است؛ شعاری که عملاً در حوزهی فناوری هستهای به حقیقت پیوست و الگویی از مقاومت علمی را در برابر چالشهای جهانی ترسیم کرد.
روز ملی فناوری هستهای، فرصتی است تا از خدمات دانشمندان این حوزه تقدیر شود و افکار عمومی با اهمیت این فناوری برای آینده کشور بیشتر آشنا گردد. در این روز، معمولاً دستاوردهای جدید سازمان انرژی اتمی ایران رونمایی میشود و گزارشهایی دربارهی پیشرفتهای علمی و پروژههای در حال اجرا ارائه میگردد. این اقدامات نه تنها به شفافیت و اعتمادسازی در سطح جهانی کمک میکند، بلکه انگیزهی مضاعفی برای نسل جوان و پژوهشگران کشور ایجاد میکند تا با امید و تلاش، مسیر علم و توسعه را ادامه دهند.
در شرایطی که جهان به سمت انرژیهای پاک و پایدار حرکت میکند، بهرهگیری از انرشژی هستهای صلحآمیز میتواند نقش مهمی در تأمین نیازهای آیندهی کشور ایفا کند. ایران با تکیه بر توان داخلی و نیروی انسانی متخصص خود، میتواند به یکی از قطبهای مهم منطقهای در تولید فناوریهای نوین هستهای تبدیل شود.
در نهایت، روز ملی فناوری هستهای نهتنها یک روز تقویمی، بلکه نماد استقلال علمی، غرور ملی و امید به آیندهای روشنتر برای ایران است؛ آیندهای که در آن دانش، محور قدرت و پیشرفت خواهد بود.