نویسنده: خانم دکتر مریم دلاور
بسیاری از والدین از این‌که فرزندشان زمان زیادی را با موبایل، بازی‌های دیجیتالی و فضای مجازی سپری می‌کند شاکی و ناراضی هستند. بیایید با هم روراست باشیم! یک عامل این معضل خود ما هستیم؛ حداقل به دو دلیل. یکی این‌که با توجیه‌های گوناگون، وقت زیادی صرف فرزندان‌مان نمی‌کنیم. خیلی از والدین بدشان نمی‌آید فرزندشان سرگرم کاری باشد تا آن‌ها هم بتوانند به کار خودشان برسند! دوم این‌که گاهی خود مادر و پدر آن‌قدر در موبایل و فضای مجازی غرق می‌شوند که جایی برای ایراد گرفتن از فرزندان باقی نمی‌ماند.
خوشی و حس خوب فقط به سفر رفتن و سرگرم شدن و اتلاف وقت نیست. این خوشی میتواند با دورهم بودن سنجیده و برنامه‌ریزی شده، معنای بهتری پیدا کند. هر زمان میتواند فرصت مغتنمی برای تجربۀ «حالِ خوبِ یادگیری» باشد، اما منظورم درس و تکلیف نیست؛ بیایید لذت بردن از کنار هم بودن و شادی انجام کار درست را بیشتر یاد بگیریم.
اگر با من موافق هستید به این ۱۰ نکته توجه کنید:
- چند قانون ساده بگذارید، البته با توافق جمعی. مثلاً قانون استفاده از موبایل در زمان‌های محدود و مشخص‌شده، یا تعیین زمان مشخص روزانه برای یک گفت‌وگوی دورهمی خانوادگی.
- سعی کنید گاهی به افراد فامیل و آشنایان نزدیک تلفن بزنید و بگویید که دوست داشتید صدای‌شان را بشنوید. بچه‌ها ارتباط با دیگران را از شما یاد می‌گیرند.
- اگر هم از پیامک استفاده می‌کنید، به جای پیامک‌های تقلیدی و کپی‌شده، از فرزندان‌تان بخواهید در صورت امکان شما را در طراحی پیامک‌های شخصی و نوآورانه همراهی کند.
یادآوری: بندهای ۲ و ۳ طبق قانون مشخص خانواده و در همان زمان محدود و مقرر در بند اول، انجام می‌گیرد!
- بازی‌های خانوادگی و جمعی طراحی کنید. شاید لازم باشد از بازی‌های بسته‌بندی موجود در بازار یا خانه استفاده کنید. خوب است برای هر روز یک بازی پیش‌بینی کنید تا تنوع هم رعایت شود. اگر در یکی دو روز اول خودتان این کار را می‌کنید، در بقیه روزها از ایده‌های فرزندان‌تان هم استفاده کنید.
- برای روزهای تعطیلی، داستان، لطیفه، شعر و ضرب‌المثل آماده کنید. این انتخاب‌ها را فقط بر اساس ذائقه خودتان انجام ندهید، بلکه به روحیه و علایق اعضای همسر و فرزندان‌تان هم توجه داشته باشید.
- اگر بتوانید کتاب‌خوانی گروهی راه بیندازید خیلی خوب است. راه‌های گوناگونی برای این کار وجود دارد. یک کتاب (ترجیحاً داستان) انتخاب کنید و یک نفر (مثلاً فرزندتان) مأمور باشد که هر روز چند صفحه از آن را بخواند. یا چند کتاب انتخاب و بین اعضای خانواده تقسیم کنید. هر کس مأمور شود کتاب خودش را بخواند و خلاصۀ آن را برای بقیه بازگو کند. به ایده‌های دیگر کتاب‌خوانی هم فکر کنید.
- با هم نمایش‌بازی بکنید باز هم به شیوه‌های گوناگون؛ از پانتومیم گرفته تا اجرای نمایش‌های کوچک و خاله‌بازی! مهم این است که این لحظات با شادی و خوشی همراه باشد. زمانی می‌توانید بفهمید به فرزندتان خوش می‌گذرد که خودش علاقه‌مند باشد این کارها ادامه یابد.
- اگر می‌توانید برای هر روز برنامۀ کاری داشته باشید و به‌اصطلاح برای گذراندن هر روز برنامه‌ریزی کنید. حتی خوب است زمان خواب و بیداری هم در برنامه مشخص باشد. منشاء نظم و بی‌نظمی بچه‌ها، خانواده است.
- اگر فرزندتان علاقه‌مند بود فرصت‌هایی هم برای یادگیری‌های کمی جدی‌تر اختصاص دهید. لازم نیست حتماً شما چیزی به فرزندتان یاد دهید یا درس‌هایش را با او تمرین کنید. ممکن است فرزندتان به شما چیزی یاد بدهد. بنابراین، این فرصت برای یادگیری دوطرفه است. ببینید تا چه اندازه می‌توانید خانوادۀ یادگیرنده باشید.
- چه ایده‌های نوآورانه و خاص دیگری برای باهم بودن می‌توانید طراحی کنید؟ الان فرصت وجود دارد؛ مهم این است که بخواهید وقت حساب‌شده، مفید و شادی داشته باشید. به کتاب‌ها و منابع دیگر مراجعه کنید. جدی بودن مادر و پدر برای تربیت فرزندشان از همین کارها معلوم می‌شود.
«تربیت» بهره‌گیری درست از فرصت‌ها و سنجیده رفتار کردن در همۀ موقعیت‌های زندگی است. در تربیت ضمن آن‌که به آزادی عمل کودک و نوجوان احترام قائل هستیم، اما به‌عنوان مادر و پدر وظیفه داریم محیط غنی و موقعیت‌هایی برای فعالیت و تجربه فراهم آوریم. 💡
