از مجموعه یادداشت های “الهی به پای هم پیر شوید!” با موضوع “جدول ضرب”
ابراهیم اصلانی
روان‌شناس و مشاور خانواده
مدیر شعبه ۲ مدرسه نیکو
همه‌مان در زندگی محاسباتی داریم؛ محاسبه دربارۀ دخل‌وخرج، رفتارها و شخصیت‌مان، روابط با دیگران، پیش‌بینی آینده و حتی حساب‌وکتاب بعد از مرگ و آن دنیا. در هر یک از این محاسبات از جمع، تفریق و گاهی تقسیم استفاده می‌کنیم، اما شاید کمتر پیش می‌آید که سراغ ضرب برویم.
حساب‌گری در زندگی چیز بدی نیست، اما درست هم نیست که فقط حسابدار باشیم. محاسبه کنیم و به‌ویژه از خودمان حساب بکشیم، اما چرتکه‌ای نباشیم که در آن فقط اعداد بالا و پایین می‌شوند. زندگی حساب‌گرانه در نهایت به سوداگری می‌انجامد؛ این‌که مثلاً در این دنیا چه کرده‌ام و در آن دنیا چه گیرم خواهد آمد یا برای دیگران چه قدمی برداشته‌ام و حالا آن‌ها باید چه قدم‌هایی بردارند. توصیه‌های دینی و فلسفی و روان‌شناختی، حساب‌گری را تأیید می‌کنند، اما بیشتر از این باب که مراقب خودمان باشیم، بر اعمال‌مان نظارت کنیم و فرصت زندگی را هدر ندهیم. چرتکه انداختن برای کار مثبت و منفی اگر برای تغییر و اصلاح باشد خوب است، وگر نه زحمتی بی‌ثمر خواهد بود.
ذات زندگی و روح انسان بسیار وسیع‌تر از محاسبات عددی و حساب‌گرانه است. بنشینی و حساب کنی که فلان ثواب را کردم، به فلانی لطف کردم و قدم خیری برای فلانی برداشتم، و بعد انتظار داشته باشی که کائنات به تو تعظیم کنند، شاید جوابی از هیچ جا نیاید! در انسانیت، مهربانی، احسان، کمک، نوع‌دوستی، نیکی و بخشش، جمع و تفریق را کنار بگذاریم و از جدول ضرب استفاده کنیم. می‌دانید که در مدرسه به‌طور معمول یادگیری جمع و تفریق خیلی سخت نبود ولی یادگیری جدول ضرب برای خیلی‌ها کار پردردسری محسوب می‌شد. اگر نتوانیم به خود بقبولانیم که زندگی روح منتشر در تاریخ بشریت است و فقط به من محدود نمی‌شود، آن‌گاه ذهن‌مان همیشه درگیر محاسبات خواهد بود. و از بند جمع و تفریق رها خواهیم شد اگر بپذیریم که:
