۲۵ فروردین‌ماه در تقویم رسمی ایران به عنوان «روز بزرگداشت عطار نیشابوری» ثبت شده است؛ روزی برای تجلیل از یکی از بزرگ‌ترین شاعران، عارفان و اندیشمندان تاریخ ایران و ادبیات فارسی. عطار نیشابوری نه‌تنها در گستره شعر و عرفان، بلکه در ساحت حکمت و شناخت نفس انسانی جایگاهی بی‌بدیل دارد. آثار او، چراغی است فروزان در مسیر اندیشه‌ورزی و سلوک روحی که قرن‌هاست الهام‌بخش جویندگان حقیقت در سراسر جهان است.
فریدالدین ابوحامد محمد بن ابوبکر ابراهیم عطار نیشابوری، در قرن ششم هجری قمری در نیشابور چشم به جهان گشود. درباره‌ی زندگی او اطلاعات زیادی در دست نیست، اما می‌دانیم که در جوانی به حرفه عطاری و طبابت اشتغال داشت و در همین مسیر با رنج‌های مردم آشنا شد و روح او آرام‌آرام به سمت معناگرایی، تفکر و عرفان کشیده شد. از همین رو، لقب “عطار” را به نامش نسبت داده‌اند.
تحول روحی عطار از زندگی دنیوی به سلوک عرفانی، در اشعار و آثارش به وضوح قابل مشاهده است. او شاعری نبود که تنها برای زیبایی سخن بسراید؛ بلکه با زبان شعر، حقیقت‌های عمیق عرفانی و فلسفی را بیان می‌کرد. زبان عطار، زبان رمز و راز و جستجوی حق است. در میان آثار ارزشمند او، کتاب‌هایی چون منطق‌الطیر، تذکرهالاولیاء، مصیبت‌نامه، الهی‌نامه و اسرارنامه جایگاه ویژه‌ای دارند.
منطق‌الطیر، شاهکار عطار، داستان سفر پرندگان به سوی سیمرغ است؛ سفری نمادین از خویشتن به حقیقت، و از ظاهر به باطن. پرندگان در این مسیر از هفت وادی (طلب، عشق، معرفت، استغنا، توحید، حیرت و فقر و فنا) عبور می‌کنند تا در نهایت دریابند که سیمرغ، در حقیقت خود آن‌هاست؛ یعنی انسان، با شناخت خود، به شناخت خدا می‌رسد. این اثر نه‌تنها یکی از ستون‌های شعر عرفانی فارسی است، بلکه در ادبیات عرفانی جهان نیز اثری ماندگار به شمار می‌آید.
عطار تأثیر فراوانی بر شاعران پس از خود گذاشت، به‌ویژه مولانا که بارها از او به عنوان «روح‌الله» یاد کرده و گفته است:
عطار روح بود و سنایی دو چشم او
ما از پیِ سنایی و عطار آمدیم
زبان ساده اما عمیق عطار، نگاه گسترده او به هستی، و توجه‌اش به مسائل وجودی، آثار او را از گذر زمان و تغییرات فرهنگی و اجتماعی مصون نگه داشته است. او شاعری است برای همه نسل‌ها، در همه دوران‌ها.
بزرگداشت عطار، فقط یادآوری یک شاعر نیست؛ بلکه تأملی دوباره در اهمیت اندیشه، عرفان، خودشناسی و معنویت در زندگی انسان است. در دنیای پرهیاهو و ماشینی امروز، رجوع به آموزه‌های عطار می‌تواند مسیری باشد برای رسیدن به آرامش درونی، بیداری روح، و فهم عمیق‌تر از خود و جهان.
در این روز، ما نه‌تنها شاعر و حکیمی بزرگ را گرامی می‌داریم، بلکه ارزش‌هایی را پاس می‌داریم که در آثار او تجلی یافته‌اند: انسان‌دوستی، حقیقت‌جویی، فروتنی، و عبور از نفس برای رسیدن به نور حقیقت.
بی‌تردید، شناخت و معرفی چهره‌هایی همچون عطار نیشابوری به نسل جوان، گامی مؤثر در تقویت هویت فرهنگی و معنوی جامعه است. چرا که آینده‌سازان ما، با الهام از چنین اندیشمندانی، می‌توانند راهی نو برای خود و جامعه‌شان ترسیم کنند؛ راهی که به‌سوی دانایی، انسانیت و روشنایی ختم می‌شود.
